21 Mayıs 2014 Çarşamba

COĞRAFYA SÖZLÜĞÜ

Abisal alan: derin deniz çukurları(-3000- 6000) arası derinlik gösteren alanlara  denir
Ablasyon: buzulların eridiği ve buharlaştığı yer.
Abrasyon: dalga aşındırması
Ada: dört tarafı denizlerle çevrili kara parçası
Adacık: üzerinde devamlı yerleşme  bulunmayan ada kayalıklar gibi bir şey.
Adatepe: düzlükler içinde yükselen tepelerdir.
Adayayı: kara gövdesinin önünde sıralanan adalardır.
Afel: güneş etrafında dönen bir uzay nesnesinin güneşe en uzak olduğu noktaya verilen ad.
Afotik bölge: ışığın nüfuz edemediği göl ve denizlerdeki bölge 
Aglomera: Yanan dağ püskürme materyallerine genel ad.
Akan yıldız: meteorit.
Akifer: su taşır 
Aklan: bir ülke veye bölgenin denize doğru genel eğimi.
Alçıtaşı: jips.
Alize: devamlı düzeni.
Alize rüzgarları: 30 kuzey ve 30 güney enlemlerinde düzenli olan rüzgarlardır.
Alokton: yer hareketleriyle  oluştuğu yerde başka yerlere taşınmış çeşitli kayaçlardır.
Alpin bitki: Ağaç yetişme sınırının üstündeki nemli ortamlarda yetişen  otsu bitkiler.
Amfibol: kayaç yapıcı  mineral grubu.
Amplitüd: genlik.
Andezit: Ant dağlarında yaygın bulunduğu için bu ismi almıştır.
Antisiklon: yüksek basıncı ifade eder.
Açık Havza :sularını denize ulaştıran açık havza denir.
Bağıl Nem :havanın taşıyabileceği maksimum nemi ifade ederi
Bankiz :kutup çevresinde denizlerde suyun donmasıyla oluşan buz kütleleri
Basınç :sıcak veya soğuktan kaynaklanan hava kütleleridir.
Bazalt :koyu gri ve siyah renklerde olan dış püskürük taştır.
Birinci Zaman (Paleozoik) günümüzde 225 milyon yıl varsayılan jeolojik zamandır.
Boylam: dünyanın herhangi bir noktanın başlangıç meridyenine  olan uzaklığını açısal değeridir.
Boyun :birbirine ters yönde açılmış iki akarsu vadisinin en yüksek, iki doruk arasındaki alanın en alçak yerine denir.
Bozkır : ilk bahar yağışlarıyla yeşeren  yaz kuraklığı ile sararan kısa boylu otlardır.
Buharlaşma :atmosferdeki nemin kaynağı yüzeyindeki su kütleleridir.
Buz Dağı : aysberg
Buzul Gölleri :buzullaşma döneminde buzulların  aşındırmasıyla oluşan çanaklardaki göllerdir.
Coğrafi Bölge : taşıdığı belirli özellikler sayesin de çevresinden ayrılan kendi alanı içerisindeki benzerliği olan en geniş coğrafi alanlardır
Coğrafi Bölüm : coğrafi bölge içerisinde özellikleri sayesinde ayrılan küçük alanlardır
Coğrafi Konum : bir yerin matematik ve özel konumunu ifade eder.
Cıvalı Barometre :üstü açık kaba daldırılmış yukarı ucu kapalı cam borudur
Çakıltaşı (Konglomera) :genelde yuvarlak akarsu çakıllarının doğal bir çimento maddesi yardımıyla yapışması sonucu oluşur. 
Çakmaktaşı (Silex) : denizlerde eriyik halde bulunan silisyum dioksitin çökelmesiyle oluşan taşlardır.
Çekirdek :dünyanını  yoğunluk ve ağırlık bakımında en ağır elementlerin bulunduğu kısımdır.
Çiy :havanının açık ve durgun olduğu gecelerde havadaki su buharının cisimler üzerinde su damlacıkları şeklinde yoğunlaşmasıdır.
Çizgi (grafik) Ölçek :haritalarda kullanılan bir çeşit ölçek çeşididir.
Çizgisel Hız : dairesel hareket  yapan  yerküre üzerinde bir noktanın birim zamanında eksen üzerindeki yer değiştirme hızıdır.
Çökme Dolini: yer altında mağara sistemlerinin tavanlarının incelerek çökmesi ile oluşan karstik şekillerdir.
Dağ Oluşumu : orojenez
Dalgalar :deniz ve göllerdeki yüzey sularının periyodik salınımlarıdır.
Dam :geçici köyaltı yerleşmesidir.
Debi :birim zamanında akarsuyun akıttığı su.
Delta :akarsuların taşıdığı materyallerin denize ulaştırıp biriktirdiği alüvyallardır.
Deniz :okyanusların kıta içine  doğru uzanan kolu.
Denizlerin Ortalama Derinliği :dünya üzerindeki denizlerin ortalama derinliğini ifade eder.
Deprem :doğal nedenlerle oluşan yer hareketleridir.
Derin Deniz Çukurları :yer yüzünün en dar bölümleridir..
Diyorit : açık ve koyu renkli iç püskürük kayaçlardır. 
Dolin :karstik arazilerde bulunan eriyik çukurlardır.
Don Olayı : kış gecelerinde aşırı ısınma nedeniyle toprağın donmasıdır.
Duvar ve Atlas Haritaları :eğitim ve öğretim  amacına yönelik haritalardır.
Düden :karstik arazilerde suyu çeken kapalı çukurlardır.
Dünya :üzerinde canlıların yaşadığı gezegen.
Dünyanın Yıllık Hareketi :yıllık hareketine bağlı olarak dünyanın belli yerlerinde oluşan olayların nedenidir.
Ekliptik:dünyanın yörüngesinde geçtiği varsayılan yörünge düzlemine denir.
Ekonomi Haritaları :dünyanın bütününü ya da bir kısmının beşeri faaliyetlerini gösteren haritalardır.
Eksosfer (Jeokronyum) :atmosferin en üst tabakasıdır.
Enlem :dünya üzerindeki herhangi bir noktanın başlangıç paraleline olan uzaklığının açısal değeridir.
Epirojenez :kara parçaların toptan alçalması ya da yükselmesi.
Erozyon : rüzgarın bitki örtüsünün az olduğu yerlerde aşınıma uğratmasıdır
Eş Aralık :izohips aralığı
Eş derinlik eğrisi :izobat  eğrisi
Eş yükselti Eğrisi :izohips eğrisi
Etezien :balkan yarımadasında kuzey ege kıyılarına doğru esen soğuk rüzgarlardır.
Falez (Yalıyar) :dağların denize paralel olduğu yerde dalga aşındırmasıyla oluşan şekillerdir.
Fay :basınç ve gerilme kuvvetleriyle blokların birbirine göre  yer değiştirmesidir.
Fay açısı:dikey düzlem ile fay düzlemin yaptığı açıya denir.
Fay aynası : fay oluşumu sırasında oluşan materyallerin cilanalarak parlama biçimi
Filat : yüksek sıcaklık ve basınç altında değişime uğrama biçimidir.
Fiziki Haritalar : yer yüzü şekillerini gösteren haritalardır.
Fosil :jeolojik devirlerde yaşayan canlıların taşlaşmış kalıntıları.
Galeri Ormanları  ağaçların akarsuyun üstünü bir galeri şeklinde kapatan ormanlardır.
Gayzer :volkanik alanlarda yeraltında belli bir sürede fışkıran sıcak sudur.
Gel – Git :okyanuslarda dünyanın hareketleriyle oluşan bir okyanus hareketidir.
Gnays : granitin yüksek basınç ve sıcaklık etkisiyle başkalaşım halidir.
Göçler :geçici veye sürekli nüfus değişikliği yapmasıdır.
Göl :farklı zamanlarda farklı sebeplerden dolayı küçük çukurda su ile dolup durgun şeklinde olan su birikintisine denir.
Granit : iç püskürük bir taştır.
Günberi (Perihel) :dünyanın Güneşe en çok yakınlaştığı gündür.
Günöte (Aphel) : gün berinin tam ters hali..
Harita :dünyanın kabataslak halini kuşbakışı görünümü ile bir düzleme aktarmasıdır.
Harita Anahtarı (Lejant): haritalarda yönleri bulmamız için işe yarayan işaretleridir. 
Harita Ölçeği :haritalarda alan ve hesaplamalar yapmak için kullanılan yöntem.
Heyelan :eğimli arazilerde yağışın fazla olmasıyla eğim yönünde toprağın kayma göstermesidir.
Hidrografya Haritaları :akarsu,göl,deniz ve okyanus gibi alanlar için kullanılan bir harita  çeşididir.
Hipsografik Eğri :yeryüzünün yükseklik ve derinlik basamaklarını gösteren eğrilere deni
Işıma :yeryüzüne inen enerjinin belli bir kısmının atmosfere salınması biçimi
İç Deniz :okyanuslara boğazlar aracı ile bağlanan kara içine sokulmuş denizlerdir.
İklim :geniş ve uzun zamanda etkili ve dünyanın en büyük imparatorluğudur.
İndirgenmiş Sıcaklık :sıcaklık hesaplanırken yükseltinin aradan çıkarmasıyla oluşturulan sıcaklıktır
İyonosfer :mor ötesi atmosfer katmanıdır.
İzohips :Eş yükselti eğrisi 
İzoterm Haritaları :sıcaklığı belirten haritalardır.
Jeosenklinal :akarsu ,rüzgar,buzullardan çıkan materyallerle birlikte deniz ya da okyanus tabanlarında  tortullanarak oluşturduğu geniş alanlara denir.
Jeomorfoloji Haritaları :yerşekilleri hakkında bilgi veren haritalardır.
Jeoterm Basamağı :yerin derinliklerinde her 33 m bir sıcaklığın artmasını ifade eden basamaktır
Kalker (Kireçtaşı) :deniz veya okyanus tabanlarında kirecin çökelmesi ve taşlaşması sonucu oluşmuş  taşlardır.
Kant-Laplace teorisi  :dünyanın  oluşu ile ilgili ortaya koyan 3 teoriden biri.
Kapalı Havza :sularını denize ulaştırmayan havzalardır.
Karayel :Türkiye ye k. batıdan esen  soğuk rüzgardır.
Karstik Göller : karstik arazilerde oluşan göllerdir.
Kenar Deniz :okyanuslardan adalarla ayrılan denizlere denir.
Kırağı :soğuyan zeminler üzerindeki yoğunlaşmanın buz  kristalleri şeklinde  olmasıdır.
Kırç :aşırı soğumuş su taneciklerinden oluşan bir sis uzun süre yerde kaldığında soğuk cisimlere çarparak buz haline gelme şeklidir. 
Kırgıbayır :kötü toprak olarak bilinen bir toprak çeşididir.
Kıta :denizlerin ortasında çok büyük  birer ada gibi duran kara kütlelerine denir.
Kıta Sahanlığı :kıyı çizgisinden -200 m derine inen bölümdür.
Kıta Yamacı : şelf ile derin deniz platformunu birbirine  bağlayan bölümdür.
Kom :ekonomik faaliyetin büyük kısmının hayvancılığa dayalı olduğu aileler veya kişiler tarafında kurulan küçük yerleşim yerleridir
Kroki :ölçeksiz haritalardı
Kumullar :rüzgarların taşıdığı kumların çökmesi ile oluşan hilal biçimli şekil.
Lapya :kalkerli  yamaçlarda  yağmur  ve kar suları yüzeyi eriterek açtıkları oluklardır.
Lav : volkanlarda çıkan akışkan materyallerdir
Litosfer :taş küre.
Maksimum Nem (Doyma Miktarı) :atmosferin en üst seviyede taşıdığı nem oranındır.
Manto :litosfer ile çekirdek arasında akışkan halinde bulunan katmandır.
Mezra :geçici köyaltı yerleşmeleridir.
Narenciye :akdeniz iklimin etkili olduğu yerlerde yetişen turunçgillerdir.
Nüfus :sınırları belli bir alanda  yaşayan insan sayısı.
Nüfus Artış Hızı : doğum ve ölüm oranlarının birbirine göre hesaplamasıdır.
Nüfus Haritaları : nüfusu ele alan haritalardır.
Nüfus Yoğunluğu :km kareye düşen insan sayısını baz alarak hesaplama biçimidir.
Obsidyen :Volkan Camı.
Orojenez :Dağ Oluşumu..
Otlak :hayvanların otlatıldığı alanlardır.
Örtü buzulu :çok geniş alanlara yayılan kilometrelerce alan kaplayan buzul türüdür.
Peribacası : volkan tüflerin olduğu alanlarda sellerle oluşabilen yeryüzü şekilleridir.
Plato :akarsu vadileriyle derince yarılmış düz ve geniş alanlardır.
Peneplen :akarsu ile aşınmış yontuk düzlüklerdir.
Poyraz :Türkiyeyi etkilen soğuk bir rüzgar çeşididir.

Seki (Taraça) :yer hareketleri ile oluşmuş merdiven biçimli şekil.
Sırt : iki akarsuyu birbirinden ayıran yamaç.
Siyasi ve İdari Haritalar :bir ülkenin veya dünyanın siyasi veya idari 
işleri hakkında bilgi veren haritalardır.
Step : bozkır.
Sürekli Rüzgarlar :alize rüzgarlara denir.
Takke buzulu :dağların bütün yamaçlarını kapsayan buzul türüdür.
Taşküre: Litosfer.
Tektonik Göller :yer hareketleriyle oluşmuş göllerdir.
Tepe :doruk noktası vaya zirve
Traverten : mağaraların boşluklarında  veya yeryüzüne çıktıkları  alanlarda birikmesi ile oluşan basamaklardır.
uzay: bütün gök varlıkların içinde bulunduğu sonsuz boşluk.
vadi: akarsu aşındırması ile oluşan akarsuyun içinde aktığı  uzun çukurluklardır.
yağmur:  bir yağış türü.
zelzele: deprem.

2 Nisan 2014 Çarşamba

Coğrafi Bilgi Sistemi

CBS denen bu sistem insanlık açısından önemli bir teknolojik atılımdır. Bu sistem var oluşundan bugüne kadar insanlığa önemli katkılarda bulunmuş ve insanlığın teknolojik alet kullanımına aşina olmasını sağlamıştır. Bu sistemin birçok yararı vardır. Bu sistemi kısaca tanımlayacak olursak teknolojinin insan hayatına yön vermesi diyebiliriz. Şimdi bu sistemi eğitime aşılayacak olursak birçok yönden eğitime yarar sağladığını görürüz. Sosyal bilgiler öğretmenliği açısından değerlendirecek olursak bu derste bu sistemi kullanmak birçok kolaylığa yol açar. Bu sistemi Coğrafya dersinde harita bilgisi dersinde kullanabiliriz. Bu dersi geleneksel eğitim düzeyinden modern eğitim düzeyine taşıyabiliriz. Coğrafya daha çok görsellere dayandığı için bu sistem yararlı olacaktır. Dersler daha verimli geçecek ve daha iyi bir nesil yetişmiş olacak.

26 Mart 2014 Çarşamba

neden coğrafya öğreniyoruz?

coğrafya insanlık tarihinin en derin sayfaların da kendine yer edinmiş bir bilimdir ilk olarak insanlar bilinçli olmamakla birlikte bazı coğrafik çalışmalar yaptılar bu çalışmalar daha çok felsefe ile ilişkilendirildi çünkü insanlar yaşamlarına ortak olmuş hatta vazgeçemedikleri doğa ile birlikte yaşama alışkanlığından dolayı zamanla doğayı anlamak istediler biz ise çok şanslıydık eski çağdaki insanlara göre bilgi açısından ama bunu zaman bize haklı olmadığımızı göstererek adeta cezalandırdı.Biz çok şey biliyoruz deyip kibirlendikçe aslında hiç bir şey bilmediğimiz yapılan yeni çalışmalar gösterdi.Bizim bildiklerimizin devede kulak kaldığını yakın zaman da yapılan uzay çalışmaları gösterdi. Yaşadığımız dünyayla olan ilişkilerimize yeni boyutlar getiren uzay çalışmaları aslında bizim sadece dünyayla olan dar bir ilişkimizin olmadığı daha geniş olan evren ve uzayla olan ilişkilerimizin varlığı insanı coğrafya öğrenmeye daha çok ihtiyaç hissettirdi.Böylelikle bizim coğrafya ile olan bağlarımızı daha da kuvvetlendirme ihtiyacını hissettirdi.Bazı bilim adamları bilimlerin sistemleşerek birbirinden ayrıldıklarını söyler.Bugün ki coğrafi çalışmaların çoğu kendini ifade etmek için başka bilimlere ihtiyaç duyabilir bu da sistemleşen her bilimin daha bağımlı olduğunu gösterir tarihin mekansal çalışmalarda coğrafyadan yararlanması veya coğrafyanın diğer bilimlerle olan ilişkileri bu tezi doğrular.Bu yüzden aslında biz coğrafyayı değil hayatı öğreniyoruz.......

24 Mart 2014 Pazartesi

FİZİKİ ATLAS




















COĞRAFİ BELGESELLER

KASIRGA ANALİZİ



İÇ Kuvvetler ANALİZİ




YERİN İÇ YAPISI



DÜNYANIN Oluşumu




LEVHA Hareketleri VB




DAĞ KITA Oluşumu VE




YER KÜRENİN İÇ YAPISI

geleceğİnsanları içinde


dünyanın ilk yerleşim yerleri HASANKEYF




Eski Cagda dinazorlar